Na de verkiezingen in maart 2022 hebben wij in het coalitieakkoord ‘In het hart’ – vanuit de visie die wij delen op onze dorpen en de ontwikkelingen die wij zien – keuzes gemaakt voor de toekomst. Keuzes die daarna ook breed gedragen werden door u als raad. In de afgelopen periode hebben we met elkaar een inhaalslag gemaakt en geïnvesteerd in grote opgaven voor onze gemeente. Onder andere op het gebied van wonen, veiligheid, groenonderhoud, wegen en schoolgebouwen. Thema’s die voor onze inwoners en ondernemers er toe doen, zichtbaar zijn en onze gemeente een aantrekkelijke plek maken om te wonen, werken en verblijven.
In het voorjaar van 2025 presenteert het college de Kadernota voor 2026. Een Kadernota voor het jaar waarin ook de gemeenteraadsverkiezingen staan gepland. Om die reden is het aantal beleidsontwikkelingen in deze Kadernota tot een minimum beperkt en richt het college zich met name op de uitvoering van de bestaande ambities.
Het uitvoeren van de ambities vraagt om het maken van keuzes
We kijken naar het uitvoeren van de ambities met een realistische blik. Ondanks de positieve signalen uit de Voorjaarsnota die het Kabinet heeft gepresenteerd, blijft het nodig om kritisch te kijken naar de inkomsten en uitgaven. De voorzichtige conclusie is dat gemeenten een nieuw 'Ravijnjaar' hebben om naar toe te leven: 2028. Het prognose financieel meerjarenperspectief laat dit ook zien.
Het college maakt heldere keuzes gericht op de toekomst
De kosten stijgen en de inkomsten vanuit het Rijk zijn nog steeds niet toereikend om alle gemeentelijke taken uit te voeren, zonder hierin keuzes te maken. De eerste uitkomsten van de Voorjaarsnota geven iets meer lucht voor de financiële posities van gemeenten, maar is onvoldoende om het begrotingsresultaat van een negatief naar een positief resultaat te brengen. Uit de Voorjaarsnota van het Rijk blijkt dat we het negatieve scenario iets positiever hebben kunnen bijstellen waardoor verschillende keuzes minder scherp nodig zijn dan eerder gedacht. Zo heeft het college de aangekondigde ombuiging op het NME De Woudreus niet geeffectueerd, zo ook niet een hogere stijging van de OZB voorgesteld. Dit betekent kortgezegd dat zowel op een aantal voorzieningen niet hoeft te worden bezuinigd en de woonlasten voor alle inwoners en ondernemers minder hard stijgen.
We presenteren een positief begrotingsresultaat
Zoals in de prognose financieel meerjarenperspectief gepresenteerd, is er in deze Kadernota sprake van een positief begrotingsresultaat. Om tot dit positieve begrotingsresultaat te komen heeft het college de financiële uitgangspunten uit het coalitieakkoord 'In het hart' gehanteerd, namelijk:
- Het terugbrengen van uitgaven (stap 1, 2 en 3);
- Inzet van middelen uit het begrotingsresultaat (structureel) of de algemene reserve (incidenteel) (stap 4);
- Het verhogen van de inkomsten (stap 5).
De uitkomsten van deze drie stappen, en de mate waarin deze stappen wel of niet zijn toegepast, lichten wij onderstaand toe. Hiervoor is het noodzakelijk om aan te geven dat een aantal van de uitgaven beïnvloedbaar zijn, andere uitgaven niet. Meer informatie hierover staat in het rapport 'Financiële sturingsmogelijkheden'.
Stap 1. Het terugbrengen van uitgaven
In de Kadernota worden de uitgaven teruggebracht met ruim 1,1 miljoen euro. Er is opnieuw kritisch gekeken naar de uitgaven van de gemeenten. De onderbouwing voor de keuzes van het college, die zijn gepresenteerd in deze Kadernota, zijn toegelicht in het rapport ‘Financiële sturingsmogelijkheden’.
Stap 2. Inzet van de algemene reserve
Er is gekozen om de positie van de algemene reserve voor 2026 in te zetten met € 380.000 ten gunste van het begrotingsresultaat. Er is hiermee naar balans gezocht tussen enerzijds het terugbrengen van de uitgaven en het verhogen van de inkomsten.
Stap 3. Verhogen van de inkomsten
In de Kadernota wordt voorgesteld om de inkomsten te verhogen met € 1,2 miljoen. Dit betekent een stijging van de opbrengsten van de OZB met 9%. Een groot deel van deze kostenstijging wordt gerealiseerd door de verwachte stijging van de WOZ-waarde met 8,2%. De overige 0,8% wordt gerealiseerd door een lichte stijging van het tarief met eenzelfde percentage.
De raad wordt in staat gesteld om de keuzes van het college te beoordelen
Het is van belang dat ook de komende jaren de gemeente een betrouwbare en slagvaardige lokale overheid is voor onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Hiervoor is het noodzakelijk om in deze Kadernota een aantal keuzes voor te leggen. Op basis van deze keuzes stellen wij de komende maanden de programmabegroting voor 2026 en volgende jaren op.
Om tot deze heldere keuzes te komen heeft het college de ambtelijke organisatie opdracht gegeven om een rapport 'Financiële sturingsmogelijkheden' op te stellen. Voor de volledigheid ontvangt de raad ook de achterliggende stukken waarop dit rapport is gebaseerd, zodat de raad in staat wordt gesteld om de keuzes die zijn gemaakt door het college te beoordelen.