Jaarrekening 2023

• Wettelijk is bepaald dat per programma inzicht wordt gegeven in de ramingen voor en na wijziging en ook de realisatie. Dit is opgenomen in onderstaande tabel.
• Een analyse tussen de begroting na wijziging en de realisatie is opgenomen bij onderdeel 4 van deze jaarrekening.

Het resultaat van treasury bestaat uit het saldo van de rentekosten, rentebaten en ontvangen dividend. In de paragraaf Financiering zijn deze toegelicht.

Gemeenten heffen belastingen op onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen om een deel van hun taken te bekostigen. De onroerendezaakbelastingen zijn de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten en zijn gemiddeld negen procent van de totale gemeentelijke inkomsten. In de paragraaf Lokale heffingen is een toelichting opgenomen op de onroerendezaakbelastingen.

Onder de baten en lasten van overige belastingen zijn opgenomen de parkeerbelasting en roerende zaakbelasting. Meer informatie over deze belastingen is opgenomen in de paragraaf Lokale heffingen.

De algemene uitkering is de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten. De raad is op de hoogte gebracht van ontwikkelingen over de omvang van de algemene uitkering via raadsinformatiebrieven. De laatste raadsinformatiebrief had betrekking op de decembercirculaire 2023. De uitkomsten voor 2023 van deze circulaire is verwerkt in de jaarrekening 2023.

• Voor onvoorziene ontwikkelingen was voor het jaar 2023 een post onvoorzien opgenomen van € 2,50 per inwoner. Via de tweede bestuursrapportage 2023 is het volledige budget van € 125.000 toegevoegd aan het begrotingsresultaat 2023.
• Bij het onderdeel overige baten en lasten is verantwoord voormalig personeel en diverse kosten over voorgaande jaren.

Bij dit onderdeel is verantwoord de verschuldigde vennootschapsbelasting voor afval en bouwgronden in exploitatie.

Onder overhead vallen alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van medewerkers in het primaire proces. Hieronder vallen:

• leidinggevenden primair proces (hiërarchisch), die personele verantwoordelijkheden hebben zoals het voeren van functioneringsgesprekken;
• financiën, toezicht en controle gericht op de eigen organisatie, waaronder planning & control, verantwoording en auditing; 
• personeel en organisatie (P&O/HRM) en organisatie- en formatieadvies;
• inkoop (incl. aanbesteding en contractmanagement);
• interne en externe communicatie inclusief vormgeving, m.u.v. klantcommunicatie over specifieke beleidsterreinen zoals belastingen, wijkteams of vergunningen;
• juridische zaken: juridische medewerkers op een bedrijfsvoeringafdeling of belast met een bedrijfsvoeringstaak;
• bestuurszaken: ambtelijke ondersteuning en beleidsadvisering van de burgemeester en het college van b&w;
• informatievoorziening en automatisering van PIOFACH-systemen;
• facilitaire zaken en huisvesting (incl. beveiliging);
• documentaire informatievoorziening (DIV);
• managementondersteuning en secretariaten primair proces;
• leges gemeentearchief. 

Het saldo van overhead is hieronder vermeld. Meer informatie over bedrijfsvoering is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Na het vaststellen van de begroting 2023 op 3 november 2022 zijn er diverse raadsbesluiten genomen tot en met eind december 2023. Deze besluiten werken door op het begrotingsresultaat 2023 en de inzet van reserves. Hieronder zijn de effecten vermeld van de raadsbesluiten op de begroting 2023. Hierbij is een specificatie opgenomen per programma.

• De financiële cijfers zijn verantwoord op hoofdlijnen waardoor alleen afwijkingen van meer dan € 50.000 zijn toegelicht.
• De post “diversen” gaat over één of meerdere afwijkingen die kleiner zijn dan € 50.000. 
• Bij de toelichting op het financiële resultaat zijn de bedragen afgerond op € 1.000. Het kan zijn dat er in één overzicht of tussen overzichten beperkte afrondingsverschillen voorkomen.

Om vast te kunnen stellen dat sprake is van een structureel evenwicht is belangrijk dat inzicht bestaat in welk deel van de baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. Incidentele baten en lasten betreffen die posten die het begroting- en rekeningsaldo incidenteel beïnvloeden. Het gaat om eenmalige zaken en om (meerjarige) projecten of subsidies als deze eveneens het karakter van tijdelijkheid c.q. eindig doel hebben.

De incidentele baten en lasten van 2023 zijn per programma vermeld vanaf € 25.000.

• Om inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente is het onderscheid tussen structureel en incidenteel van belang.
• Er zijn in het verleden diverse investeringen uitgevoerd zoals het zwembad Mijdrecht en de gemeentewerf in Abcoude waarbij de raad heeft aangegeven om een deel van de structurele afschrijvingskosten te bekostigen via een bestemmingsreserve. Daarnaast is in 2020 besloten om het verkorten van de afschrijvingsduur van onderwijshuisvesting van 60 naar 40 jaar op te vangen via een bestemmingsreserve.
• De structurele toevoegingen en onttrekkingen zijn hieronder vermeld. Daarnaast zijn deze mutaties zichtbaar bij onderdeel 8 'Totaaloverzicht reserves'.

Toelichting:

1. Vanaf 2014 geldt de verplichting dat investeringen met een economisch nut worden geactiveerd en in de loop van een aantal jaren worden afgeschreven. Voor de afschrijvingskosten van een beperkt aantal investeringen geldt dat deze kosten worden verrekend met de bestemmingsreserve 'Diverse afschrijvingslasten'. In 2046 wordt voor de laatste keer deze reserve ingezet.
2. Vanuit de bestemmingsreserve Veenweidebad wordt € 168.000 ingezet om de huisvestingskosten deels te bekostigen. In 2049 wordt voor de laatste keer deze reserve ingezet.
3. Vanuit de bestemmingsreserve Piet Mondriaangebouw wordt € 37.000 ingezet om de huisvestingskosten deels te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2033.
4. Jaarlijks wordt € 37.000 ingezet om een deel van de huisvestingskosten te bekostigen vanuit de bestemmingsreserve gemeentewerf in Abcoude. Dit vindt plaats tot en met 2045.
5. De bestemmingsreserve clubgebouw skeelerbaan in Baambrugge wordt ingezet om deels de huisvestingskosten te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2025.
6. Vanaf 2017 is de afschrijvingstermijn van schoolgebouwen aangepast van 60 naar 40 jaar. De kosten van afschrijvingen nemen hierdoor tijdelijk toe. De extra kosten hiervan zijn verrekend via de bestemmingsreserve 'Afschrijvingstermijn schoolgebouwen'. Dit vindt plaats tot en met 2044.
7. In overeenstemming met amendement Structurele bijdrage aan algemene reserve handhaven is structureel € 1.500.000 toegevoegd aan de algemene reserve.

De werkwijze voor het inzetten van reserves in de verantwoording is als volgt.

• Stel de raad heeft een incidenteel budget van € 200.000 beschikbaar gesteld en de werkelijke kosten zijn € 180.000. In de verantwoording wordt dan € 180.000 onttrokken aan de reserves en het verschil van € 20.000 komt tot uitdrukking in de omvang van de reserves.
• Stel de raad heeft een incidenteel budget van € 200.000 beschikbaar gesteld en de werkelijke kosten zijn € 230.000. In de verantwoording wordt dan € 200.000 onttrokken aan de reserves en het verschil van € 30.000 maakt onderdeel uit van het rekeningresultaat.
• Voor verschuiving tussen twee kalenderjaren geldt als minimum € 25.000.
• Om meer duiding te geven bij een verschil tussen prognose en realisatie is in onderstaand overzicht vermeld of de geplande activiteit voor 2023 is afgerond of doorwerkt naar 2024 en volgende jaren. Als er sprake is van een verschil bij een afgesloten activiteit dan kan dit als 'winst' worden bestempeld.

Toelichting:

1. Verkoop van grond zorgt voor een incidentele opbrengst.
2. Het slopen van het pand Provincialeweg 7A vindt deels plaats in 2023 naar 2024. Hiervoor is in de tweede bestuursrapportage 2023 een deel van het budget overgeheveld van 2023 naar 2024.
3. Verkoop van Vinkeveen Centrum Oost zorgt voor een incidentele opbrengst.
4. De appartementen zijn opgeleverd echter de inrichting openbare ruimte verschuift van 2023 naar 2024.
5. Verbetering was noodzakelijk om een goed beeld te krijgen van de huidige staat van het onderhoud van de openbare ruimte, de huidige en toekomstige kosten en risico's. Dit zorgt voor extra duidelijkheid voor de toekomst.
6. Het onderzoek naar de Baambrugse Zuwe verschuift van 2023 naar 2024.
7. Het uitvoeringsplan fietsen is uitgevoerd.
8. Inspectie van kunstwerken (bruggen) is uitgevoerd.
9. Er zijn maatregelen getroffen voor een noodbrug.
10. Voorbereidingskosten zijn gemaakt ter ondersteuning van het verkeersbeleid.
11. Dit project loopt door van 2023 naar 2024.
12. In 2023 zijn stappen gezet voor het saneren van verkeersborden en -palen.
13. Dit project loopt door van 2023 naar 2024.
14. Ook in het noordoostelijk deel van het buitengebied gaat snel internet aangelegd worden. Na een campagne heeft ruim 60 procent van de inwoners aangegeven van zo’n snelle internetverbinding gebruik te willen maken. Het bedrijf Glasdraad begint in het voorjaar van 2024 met de aanleg.
15. Dit project loopt door van 2023 naar 2024.
16. Dit betreft vooral een afwikkeling van kosten over 2022.
17. Dit project loopt door van 2023 naar 2024.
18. Dit budget is ingezet voor het vervangen van populieren in het buitengebied.
19. Dit budget is ingezet voor een energiescan van bedrijven.
20. Voor het begeleiden van het gebiedsproces van zoekgebieden is gebruik gemaakt van externe expertise.
21. In 2024 vindt de afwikkeling plaats van bestemmingsplannen die voor 31 december 2023 onder de 'oude' regelgeving in procedure zijn gebracht.
22. Door de Omgevingswet heeft de gemeente een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan nodig. Onderzoek en participatie leiden tot incidentele kosten.
23. In 2023 zijn stappen gezet in het uitvoeren van het Centrumplan Vinkeveen. Een deel van de werkzaamheden schuift door van 2023 naar 2024.
24. De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is op 1 januari 2024 ingegaan voor nieuwe bouwwerken in gevolgklasse 1. Dat is de laagste risicoklasse waar bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden onder vallen. In 2023 zijn hiervoor voorbereidingen getroffen.
25. Diverse voorbereidingswerkzaamheden zijn uitgevoerd. Dit project wordt in 2024 vervolgd.
26. In 2023 is een vervolg gegeven aan de handhavingsactiviteiten die voortkomen uit het bestemmingsplan Buitengebied West.
27. Voor het maken van woonwagenbeleid zijn incidentele kosten gemaakt. In 2024 komt hierover meer informatie.
28. Het uitvoeren van het Ruimtelijk Kader De Meijert, die in oktober 2022 door de raad is vastgesteld, wordt in 2024 vervolgd.
29. Het uitvoeren van het Ruimtelijk Kader Het Oosterland, die in oktober 2022 door de raad is vastgesteld, wordt in 2024 vervolgd.
30. Het uitvoeren van het Ruimtelijk Kader Argonlocatie, die in oktober 2022 door de raad is vastgesteld, wordt in 2024 en 2025 vervolgd. Hiervoor zijn in 2024 en 2025 budgetten beschikbaar.
31. Dit betreft de winst behaald van de bouwgrond in exploitatie De Maricken.

Toelichting:

1. De onderzoeken naar duurzaamheidsmaatregelen voor onderwijshuisvesting schuiven door van 2023 naar 2024.
2. In 2023 is gestart met energiebesparende maatregelen buitensportaccommodaties die in 2024 verder voortgezet.
3. Het treffen van energiebesparende maatregelen bij de dorpshuizen schuiven door van 2023 naar 2024.
4. Zie de toelichting bij nummer 4.
5. Zie de toelichting bij nummer 4.
6. Voor de voorbereiding op een beleidsplan Maatschappelijke vastgoed zijn incidentele kosten gemaakt.
7. In de periode 2023 tot en met 2025 wordt de inclusieagenda uitgevoerd.
8. Dit betreft de energietoeslag die is uitgekeerd in 2023. 

Toelichting:

1. Conform het Integraal Veiligheidsplan (IVP) 2023 - 2026 zijn in 2023 kosten gemaakt voor het inhuren van gespecialiseerd jongerenwerk Streetwise (Zorg en Veiligheid).

Toelichting:

1. In 2023 zijn er verkiezingen gehouden voor Provinciale Staten, waterschappen en Tweede Kamer.
2. Zoals vermeld in het coalitieakkoord 2022 - 2026 'In het hart' vindt gelijktijdig met de verkiezingen van Provinciale Staten en Waterschappen een referendum plaats over het gemeentehuis.
3. In 2023 is uitvoering gegeven aan het versterken van de ambtelijke organisatie. Meer informatie is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Toelichting:

1. In de tweede bestuursrapportage 2023 is vermeld dat een afrekening heeft plaatsgevonden van de vennootschapsbelasting over voorgaande jaren.

• Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit het overzicht van baten en lasten.
• Onder reserves worden afgezonderde vermogensbestanddelen verstaan, die al dan niet met het oog op het realiseren van een vooraf bepaald doel zijn gevormd.
• Reserveren is een vorm van sparen:

• • Om later een (grote) investering te doen;
  • Voor moeilijke tijden (vet op de botten);
  • Om risico's op te vangen;
  • Voor incidentele of onverwachte kosten.
• In de financiële verslagleggingregels (artikel 43 van de BBV) is aangegeven dat de reserves worden onderscheiden in de algemene reserve en bestemmingsreserves. In de raadsvergadering van maart 2020 is de Nota reserves en voorzieningen 2020 - 2022 vastgesteld. De uitgangspunten van deze nota zijn opgenomen in dit overzicht.

• De algemene reserve is het vrij besteedbare eigen vermogen van de gemeente.
• De reserve vormt een buffer voor financiële tegenvallers en wordt ingezet voor het bekostigen van incidentele kosten.
• Tekorten en overschotten in de jaarrekening worden verrekend met de algemene reserve.
• Ondergrens van deze reserve is 10 miljoen euro tenzij een hoger bedrag aan risico’s is opgenomen. In dat geval zal de ondergrens in de eerstvolgende herziening van de Nota reserves en voorzieningen worden opgehoogd tot het eerste veelvoud van 0,5 miljoen euro boven het totaal van de gemelde risico’s in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Als de gemeenteraad een bepaalde specifieke bestemming heeft gegeven aan een reserve, dan is er sprake van een bestemmingsreserve. Hieronder is per bestemmingsreserve toegelicht het doel, de looptijd en de gewenste omvang.

Dit betreft het rekeningresultaat 2023 en is toegelicht in de bestuurlijke hoofdlijnen.

Voorzieningen geven een schatting aan op de balans van voorzienbare lasten in verband met risico’s en verplichtingen die min of meer onzeker zijn. In de financiële verslagleggingregels (BBV) is aangegeven in artikel 44 welke voorzieningen mogelijk zijn:

• verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten;
• op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;
• kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Overige kaders: 

• Tot de voorzieningen worden gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden zoals riool- en afvalstoffenheffing.
• Voorzieningen dienen naar beste schatting dekkend te zijn voor de aangegane verplichtingen en risico’s. Zij mogen niet groter of kleiner zijn dan de geschatte omvang van verplichtingen en risico’s. Dit houdt in dat een voorziening nooit een tekort mag hebben.
• De omvang van de voorzieningen is zichtbaar in de balans. Hierop zijn twee uitzonderingen, te weten, de voorziening dubieuze debiteuren en de voorziening verlieslatende grondexploitaties. Beide worden als correctiepost in mindering gebracht van het betreffende onderwerp.
• In de raadsvergadering van maart 2020 is de Nota reserves en voorzieningen 2020 - 2022 vastgesteld. De uitgangspunten van deze nota zijn opgenomen in dit overzicht.

[1] De vrijval is te danken aan het gebouw aan de Baljuwstraat (voormalige school Polderbloesem). Deze wordt momenteel anti-kraak bewoond. De toekomstige invulling van dit object is onduidelijk. Vandaar dat ervoor gekozen is om dit gebouw wind, waterdicht en veilig in stand te houden totdat er in 2024 besluitvorming over een mogelijke invulling of overdracht plaatsvindt. 

• Onder investeringen wordt verstaan het vastleggen van vermogen in objecten waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. De investeringen worden op de balans verantwoord. De lasten voortvloeiende uit de investeringen, zoals onderhoud, afschrijvingen, toegerekende rente, verzekeringen, behoren tot de jaarlijkse exploitatielasten.
• Bij een bestaand actief is sprake van een investering als de uitgaven:
  • leiden tot een significante kwaliteitsverbetering; en/of
  • leiden tot het verlengen van de levensduur; en/of
  • aanpassingen betreffen om te voldoen aan wet- en regelgeving (bijvoorbeeld investeringen in een gebouw om te voldoen aan veiligheidsvoorschriften).
• Wanneer uitgaven worden gedaan voor het behoud van de oorspronkelijke kwaliteit en levensduur van een actief, dan is er sprake van onderhoud. In 2020 heeft de gemeenteraad de Nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024 vastgesteld.
• In de financiële verordening De Ronde Venen 2023 is vastgelegd dat investeringen een doorlooptijd hebben van maximaal twee jaar, tenzij er sprake is van een raadsbesluit.
• In dezelfde verordening staat dat in de programmarekening de voortgang wordt opgenomen van de in uitvoering zijnde investeringen.

Uit onderstaande tabel blijkt dat in 2023 € 16,124.000 is besteed aan investeringen. Daarnaast is € 427.000 ontvangen als bijdragen van derden (Rijk, provincie en gemeente). 

Toelichting:

• De investeringen in automatisering dragen bij aan een goede bedrijfsvoering aan onze inwoners en ondernemers.

Toelichting:

• De bovenstaande investeringen leveren een bijdrage aan een goede bedrijfsvoering voor de fysieke leefomgeving.

Toelichting:

• De investeringen in de buitensportaccommodaties dragen bij aan de gezondheid/vitaliteit van de inwoners.
• De bijdragen van derden hebben betrekking op de inzet van de specifieke uitkering stimulering sport.

Toelichting:

• De gemeente zorgt voor een veilige en waar mogelijk natuurvriendelijke oevers op de legakkers en de zandeilanden in de Vinkeveense Plassen.

Toelichting:

• De riolering zorgt ervoor dat we niet in contact komen met de ziekteverwekkers in ons afvalwater.

Toelichting:

• De bovenstaande investeringen dragen bij om afval te scheiden.

Toelichting:

• De investeringen in maatschappelijk vastgoed voor onderwijs dragen bij aan een prettige en gezonde omgeving voor leerlingen.
• Voor een goede en veilige werkomgeving worden de brandweerkazernes aangepast.

Toelichting:

• De investeringen in de wegen dragen bij aan een prettige fysieke omgeving.

Toelichting:

• De investeringen in de bruggen dragen bij aan een prettige fysieke omgeving.

Toelichting:

• De investeringen in de fietsvoorzieningen dragen bij aan een prettige fysieke omgeving.

Toelichting:

• De investeringen in de openbare verlichting dragen bij aan een prettige en veilige fysieke omgeving.

Toelichting:

• Na het uitvoeren van de werkzaamheden aan de woonwagenstandplaats is de planning om de grond over te dragen aan een woningcorporatie.

Landelijk is bepaald dat in de jaarrekening een overzicht wordt opgenomen met daarin de baten en lasten per taakveld en de wijze waarop deze zijn verdeeld over de programma's. Deze taakvelden gelden voor alle gemeenten en hierdoor ontstaat vergelijkbaarheid tussen alle gemeenten. 

Gemeenten nemen uniforme beleidsindicatoren op in hun begroting en jaarverslag. De set behandelt een breed spectrum van onderwerpen, van misdrijven en afval tot bijstandsuitkering en nieuwbouwwoningen. Deze indicatoren zijn geplaatst op de website Waarstaatjegemeente.nl.