Financiële begroting

Het resultaat van Treasury bestaat uit het saldo van de rentekosten, rentebaten en ontvangen dividend. In de paragraaf Financiering zijn deze toegelicht.

Gemeenten heffen belastingen op onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen om een deel van hun taken te bekostigen. De onroerendezaakbelastingen zijn de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten en bedragen gemiddeld zo’n 8% van de totale gemeentelijke inkomsten. Voor een toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale heffingen waarvan de genoemde lokale heffingen deel uitmaken.

Onder de lasten en baten van overige belastingen zijn opgenomen:

• parkeerbelasting
• roerende zaakbelasting
• hondenbelasting
• precario [vanaf 2022 vervalt dit onderdeel door landelijke regels].

De teruggave van precario tot en met 2021 en de uitvoeringskosten van de belastingen zijn opgenomen in de lasten.  Meer informatie over de overige belastingen is opgenomen in de paragraaf lokale heffingen.

De uitkomsten van de circulaires van het gemeentefonds hebben een belangrijke impact op de financiële positie van onze gemeente. In deze begroting is rekening gehouden met de uitkomsten van de septembercirculaire 2021.

Er zijn drie kanttekeningen bij deze circulaire en de ramingen van de omvang van de algemene uitkering:

1. Eind juni 2021 zijn de gemeenten geïnformeerd over het kabinetsbesluit om voor 2022 ruim € 1,3 miljard ter beschikking te stellen om de tekorten in de Jeugdzorg te compenseren. In de begroting 2022 - 2025 is een stelpost opgenomen van € 1.890.000 in 2022 aflopend naar € 1.350.000 in 2025. Het nieuwe kabinet neemt besluiten over de omvang vanaf het jaar 2023 en verder. De verwachting is dat in 2022 hierover meer duidelijkheid komt.
2. Onderdeel van de extra middelen voor de jeugd is dat de gemeenten gezamenlijk uitvoering geven aan maatregelen die uiteindelijk een landelijke besparing opleveren van € 214 miljoen. De hervormingsagenda jeugd 2022 -2028 is in voorbereiding door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, zorgaanbieders, cliënten(vertegenwoordigers) en professionals. De effecten van deze hervormingsagenda voor onze gemeente volgt in 2022.
3. Na definitieve besluitvorming door het nieuwe kabinet over een herverdeling van de algemene uitkering vindt nog een actualisatie plaats naar 1 januari 2023, het beoogde moment van invoering. Deze laatste actualisatieslag geeft inzicht in de definitieve herverdeeleffecten voor gemeenten. In 2022 verwachten we hierover meer duidelijkheid of dit gevolgen heeft voor de financiële positie van onze gemeente.

Landelijke afspraken over de maximale omvang van de stelpost jeugdzorg
In juli 2021 zijn er landelijke afspraken gemaakt over de wijze waarop gemeenten een stelpost mogen opnemen voor de te verwachte rijkbijdrage ter compensatie van de jeugdzorgkosten. Hierbij is als uitgangspunt gehanteerd dat voor de jaren 2023 tot en met 2025 maximaal 75% meegenomen mag worden in de ramingen. De effecten hiervan zijn toegelicht  in de "uiteenzetting financiële positie". 

Bij het onderdeel overige baten en lasten is rekening gehouden met:

• een structurele post onvoorzien voor 2022 van € 113.000 oplopend naar € 117.000 in 2025.
• een structurele stelpost van € 100.000 als onderuitputting op de programma’s. 
• loonkosten van bovenformatief personeel dat niet meer aan het werk is.
• een budget voor nieuw beleid van € 250.000 in 2022 en € 450.000 vanaf 2024.

Op dit taakveld wordt (de raming van) het te betalen bedrag vennootschapsbelasting als last geboekt. Het gaat om het (geraamde) bedrag van de aanslag vennootschapsbelasting voor het betreffende begrotingsjaar/verantwoordingsjaar. Dit bedrag is verschuldigd vanwege fiscale winst die per saldo is gerealiseerd op ondernemingsactiviteiten in het betreffende begrotingsjaar na eventuele verrekening van fiscale verliezen uit eerdere begrotingsjaren. 

In dit onderdeel zijn de beleidsontwikkelingen opgenomen voor de jaren 2022 tot en met 2025.

[15] Onkruidbestrijding

Door de aangenomen motie ‘Gifvrij bestrijden van onkruid op verharding’ van PvdA/GroenLinks zijn extra middelen nodig om het onkruid tijdig en vaker te bestrijden. Deze extra middelen bedragen 121.000 euro. Het totaalbedrag voor onkruidbestrijding stijgt hiermee structureel van 224.000 naar 345.000 euro. Op deze manier blijft het kwaliteitsniveau op B/C (centrumgebieden A) en wordt de verkeersveiligheid gewaarborgd. Deze middelen zorgen niet voor een kwaliteitsimpuls van het onderhoudsniveau.

[29] Reservering voor nieuw beleid 2022-2025

In de Kadernota zijn extra middelen vrijgemaakt voor nieuwe afwegingen / beleid in de nieuwe bestuursperiode voor 2023 en verder. Voor 2022 was deze ruimte er niet. Deze ruimte is er nu wel. Het bedrag voor 2024 en 2025 is met 50.000 teruggebracht. Dit is ter dekking van de extra middelen voor onkruidbestrijding.

[30] Organisatieontwikkeling

Voor een toelichting op de organisatieontwikkeling verwijzen wij u naar de paragraaf Bedrijfsvoering, onderdeel Personeel & Organisatie.

Na het vaststellen van de begroting 2021 in november 2020 zijn er diverse raadsbesluiten genomen tot en met juli 2021 die financiële effecten hebben op de begrotingsresultaten en de inzet van reserves. Dit is hieronder weergegeven voor de drie domeinen gezamenlijk. Daarna is een specificatie opgenomen per domein en onderwerp.

Bij het samenstellen van de programmabegroting 2022 - 2025 zijn er diverse autonome ontwikkelingen. Dit betreft onder andere loon- en prijsontwikkeling en aanpassing van hoeveelheden. In dit onderdeel is een specificatie van de autonome ontwikkelingen per domein opgenomen.

Bestuurlijk is toegezegd om zowel in de begroting als in de verantwoording een doorkijk te geven in de financiële ontwikkeling van het sociaal domein. Dit onderdeel is een uitwerking van deze toezegging.

De voornaamste ontwikkeling binnen het sociaal domein is de stijging in de zorgkosten. Dit betreft voornamelijk open-einde regelingen. De stijging betreft voornamelijk de jeugdzorg, taakvelden 6.72 en 6.82. Daarnaast stijgen de kosten voor de Wmo. Hieronder vallen de huishoudelijke hulp, begeleiding en de PGB`s voor Wmo (taakveld 6.71). 

Er zijn verschillende ontwikkelingen in het sociaal domein van 2021 naar 2022 en verder:

• Op het taakveld Maatwerkdienstverlening 18- een stijging van de lasten door de indexatie voor de jeugdzorg.
• Voor de wet inburgering wordt een specifieke uitkering van het rijk ontvangen, het effect voor de begroting is budgetneutraal. Evenwel stijgen hierdoor de baten voor het taakveld Samenkracht en burgerparticipatie. De lasten stijgen niet door het omzetten van subsidies naar formatie. De kosten voor de formatie zijn over alle taakvelden verspreid.
• Ten slotte dalen de totale lasten de komende jaren door de voorgestelde ombuigingen.

In 2020 en 2021 zijn er verhoogde baten en lasten op het taakveld 6.3 Inkomensregelingen. Met deze middelen van het Rijk wordt de TOZO uitgevoerd. Deze regeling is ingesteld naar aanleiding van de gevolgen van corona voor zelfstandigen. Voor het saldo van baten en lasten heeft de TOZO een budgetneutraal effect. 

De gemeente De Ronde Venen heeft borgstellingen afgegeven voor het betalen van rente en aflossing van bepaalde geldleningen. Dit betreffen leningen die zijn aangegaan door woningbouwverenigingen, sport, welzijn en zorg voor het financieren van vaste activa. We hanteren hierbij de afspraken die vastgelegd zijn in de Nota borg- en garantstellingen van 2019.

• Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) neemt de betaalverplichtingen voor een lening over wanneer de Stichting GroenWest (ondanks de voordelige financieringsvoorwaarden) de rente en aflossing op een door WSW geborgde lening niet meer kan betalen. 
• Door landelijke wetgeving is het hypotheekfonds overheidspersoneel vervallen. Hierdoor is er sprake van een aflopend karakter.
• Vanaf 2022 vinden er aflossingen plaats op de leningen van sporthuis Abcoude.

Met het oog op een betere raming en beheersing van het EMU-saldo is landelijk voorgeschreven dat bij de uiteenzetting van de financiële positie een geprognosticeerde balans moet worden opgenomen. Deze balans moet meerjarig zijn en geeft inzicht in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen en in de financieringsbehoefte. De presentatie van de geprognosticeerde balans moet aansluiten op de balans in de jaarrekening, maar behoeft niet dezelfde mate van detail te kennen.

Bij de prognoses is rekening gehouden met de mutaties voortvloeiend uit het investeringsprogramma, actualisatie grondexploitaties 2021 en de mutaties in de reserves en voorzieningen.

Het begrotingssaldo van een land geeft weer of een land een overschot of een tekort heeft bij zijn overheidsuitgaven. Als de uitgaven in een bepaald jaar groter zijn dan de inkomsten, is er in dat jaar sprake van een tekort en groeit de staatsschuld. Het begrotingssaldo geeft daarmee een indicatie van de staat waarin het huishoudboekje van de overheid in een bepaald jaar verkeert. De lidstaten van de Europese Unie hebben afgesproken allemaal met eenzelfde definitie van het begrotingssaldo te werken. Ze noemen dit het EMU-saldo. Gemeenten zijn verplicht om in hun begroting een berekening opnemen van het EMU-saldo voor de begrotingsjaren 2021 – 2023.

De EMU-systematiek werkt evenwel op een andere manier dan het baten-lastenstelsel dat decentrale overheden hanteren. Investeringen en uitgaven die worden gedekt uit reserves tellen bijvoorbeeld niet mee in de uitkomst in het baten-lastenstelsel, maar tellen wel door in het EMU-saldo. Bij een sluitende begroting kan een gemeente daardoor toch een negatief EMU-saldo hebben.

Het EMU-saldo voor De Ronde Venen voor 2022 komt uit op 20,3 miljoen euro. Het betekent dat in EMU-termen de uitgaven groter zijn dan de inkomsten. Dit blijkt uit onderstaande berekening.

Om vast te kunnen stellen dat sprake is van een structureel evenwicht is belangrijk dat inzicht bestaat in welk deel van de baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. In de begroting en verantwoording moet een limitatief overzicht van de incidentele baten en lasten worden gegeven. Dit verplichte (meerjarige) overzicht speelt een belangrijke rol bij het vast kunnen stellen of er sprake is van een structureel evenwicht. Dit overzicht is hieronder opgenomen.

Uitgangspunten:

• In het algemeen geldt dat de gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten zijn daarmee de regel en incidentele lasten zijn de uitzondering.
• In dit overzicht worden uitsluitend incidentele baten en lasten opgenomen vanaf € 25.000.

Toelichting:

1. In april 2021 heeft de raad ingestemd met een aanvullend budget voor Kindcentrum Hofland.
2. Idem
3. Het uitvoeren van het convenant samen dementievriendelijk vindt plaats over de jaren 2018 - 2022.
4. Dit betreft kosten voor de in 2019 ingezette intensivering van de participatiekoers.

Toelichting:

1. De verbetering is noodzakelijk om een goed beeld te krijgen van de huidige staat van het onderhoud van de openbare ruimte, de huidige en toekomstige kosten en risico's. Dit zorgt voor extra duidelijkheid voor de toekomst.
2. In 2023 worden de kunstwerken opnieuw geïnspecteerd. Hiermee kan de onderhoudsstatus opnieuw worden beoordeeld voor de nieuwe periode 2025 - 2029. Dit komt voort uit het raadsvoorstel Vaststelling beheerplan bruggen 2020 - 2024.
3. In de periode 2020 - 2022 vindt de realisatie plaats van de uitvoeringsmaatregelen uit het fietsplan.
4. Wij zetten - gezamenlijk met de omliggende gemeenten - in op snel internet voor onze inwoners. In onze samenleving is digitale bereikbaarheid van groot belang.
5. Voor het uitvoeren van de Samenwerkingsovereenkomst Parklandschap Groot Mijdrecht is € 2,8 miljoen beschikbaar voor de periode 2021 - 2024. Hiermee investeren we in recreatieve voorzieningen in Marickenland en knelpunt De Heul.
6. Dit budget zetten we in voor het vervangen van populieren in het buitengebied.
7. Wij zetten in op de kwaliteit van onze gazons en intensiveren het toezicht op het groenonderhoud. Daarnaast wordt er meer kleur in de wijk aangebracht door hoogwaardige beplanting. Kwalitatief groen draagt bij aan een fijne woonomgeving.
8. In de periode 2020 - 2022 zetten wij in op natuurvriendelijk bermbeheer.
9. De Ronde Venen wil in 2040 klimaatneutraal zijn. We kiezen hierin de positie van snelle volger en willen daarom lokale pioniers ondersteunen in hun activiteiten. Belangrijk hierbij is dat het gaat om collectieve initiatieven en niet een particulier initiatief.
10. Het begeleiden van het gebiedsproces van zoekgebieden vereist extra inzet. Daarom is voor 2022 een incidenteel budget beschikbaar voor de inhuur van een gebiedscoördinator.
11. De inwerkingtreding van de Omgevingswet staat gepland voor 1 juli 2022. In 2022 wordt verder uitvoering gegeven aan de invoering van de nieuwe wet.
12. Door de Omgevingswet heeft de gemeente een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan nodig. Onderzoek en participatie vereisen extra eenmalige middelen.
13. Uit de Actualisatie grondexploitaties 2021 blijkt dat de grondexploitatie De Maricken met een positief eindresultaat sluit. Daarom wordt in 2022 de winst genomen.
14. Per 1 juli 2022 treedt de Wet Kwaliteitsborging in werking. De nieuwe wet heeft grote impact voor de gemeentelijke taken van vergunningverlening en toezicht. In het eerste jaar van inwerkingtreding is hiervoor extra inzet nodig.
15. Voor 2022 en 2023 wordt een vervolg gegeven aan de handhavingsactiviteiten die volgen uit het bestemmingsplan Buitengebied West.
16. In 2022  zetten we in op maatregelen in de kunst- en cultuursector vanwege corona.

Toelichting:

1. In de ramingen is rekening gehouden met verkiezingen. Het verkiezingsschema kan wijzigen door tussentijdse nieuwe ontwikkelingen. Vanaf 2025 beschouwen we dit soort kosten als structureel. Alleen onverwachte verkiezingen (bijvoorbeeld als het kabinet valt) leiden tot incidentele lasten.
2. In juli 2021 heeft de raad ingestemd met Vaststelling bestemmingsplan Twistvlied – Kwikstaart 46. Onderdeel hiervan is de verkoop van grond en het maken plankosten.
3. Deze middelen worden onder meer ingezet om de omslag naar digitaal informatiebeheer te maken, het begeleiden van het programmaplan, om het archief over te brengen en om externe expertise in te huren.
4. Om de kansen die inzicht in data opleveren voor onze beleidsterreinen is in de periode 2020 - 2022 incidenteel budget beschikbaar. In de tussentijd worden de ontwikkelingen op datagestuurd werken gevolgd zodat inzicht ontstaat in kansrijke (samenwerkings)initiatieven om bij aan te sluiten.
5. Het vervangen van applicaties verloopt naar verwachting via een Europese aanbesteding. Een dergelijke aanbesteding is complex, evenals de implementatie. We starten in 2022 de voorbereiding voor deze Europese aanbesteding. Het inventariseren van de wensen en het voorbereiden van de aanbesteding vraagt kennis op het snijvlak van informatiemanagement en inkoop. Voor deze aanbesteding zijn extra middelen beschikbaar, omdat deze kennis intern niet beschikbaar is.
6. Vanaf 2022 is het college zelf verantwoordelijk voor het afleggen van de rechtmatigheidsverklaring. Deze verklaring is onderdeel van de jaarstukken. De accountant legt alleen nog een controleverklaring af, waarin de getrouwheid van de rechtmatigheidsverklaring wordt getoetst. We werken aan processen, systemen en cultuur om de rechtmatigheidsverklaring soepel te laten verlopen.
7. Het restant van de coronacompensatie uit 2021 geeft de mogelijkheid om de ondernemers eenmalig extra te ondersteunen in 2022.

Om inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente is het onderscheid tussen structureel en incidenteel vooral van belang. Er is sprake van structurele toevoegingen of onttrekkingen aan de reserves als dit meer dan 3 jaar plaatsvindt. Aanpassingen van bestaand beleid binnen 3 jaar blijven structureel van aard.

Er zijn in het verleden diverse investeringen uitgevoerd zoals het zwembad Mijdrecht en de gemeentewerf in Abcoude waarbij de raad heeft aangegeven om een deel van de structurele afschrijvingskosten te bekostigen via een bestemmingsreserve. Daarnaast is in 2020 besloten om het verkorten van de afschrijvingsduur van onderwijshuisvesting van 60 naar 40 jaar op te vangen via een bestemmingsreserve. 

In de ramingen 2022 - 2025 zijn uitsluitend structurele onttrekkingen opgenomen. Deze zijn hieronder vermeld. Daarnaast zijn deze mutaties zichtbaar in deze begroting bij het onderdeel 'Totaaloverzicht reserves'.

Toelichting:

1. Investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd en in de loop van een aantal jaren worden afgeschreven. Vanaf 2004 is deze regel van toepassing op diverse investeringen. Voor deze gevallen is de bestemmingsreserve voor diverse afschrijvingslasten gevormd. In 2046 wordt voor de laatste keer deze reserve ingezet.
2. Jaarlijks wordt € 168.000 ingezet vanuit de bestemmingsreserve Veenweidebad om de huisvestingskosten deels te bekostigen. In 2049 wordt voor de laatste keer deze reserve ingezet.
3. Jaarlijks wordt € 37.000 ingezet vanuit de bestemmingsreserve Piet Mondriaangebouw om de huisvestingskosten deels te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2033.
4. Jaarlijks wordt € 37.000 ingezet vanuit de bestemmingsreserve gemeentewerf in Abcoude. Dit is om een deel van de huisvestingskosten te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2045.
5. Jaarlijks wordt € 40.000 ingezet vanuit de bestemmingsreserve clubgebouw skeelerbaan in Baambrugge om deels de huisvestingskosten te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2025.
6. Mede gelet op de financiële positie en de in 2017 vastgestelde nota activeren, waarderen en afschrijven is de afschrijvingstermijn van schoolgebouwen aangepast van 60 naar 40 jaar. De kosten van afschrijvingen nemen hierdoor tijdelijk toe. De extra kosten hiervan zijn in 2019 bekostigd vanuit de algemene reserve en vanaf 2020 is hiervoor een nieuwe bestemmingsreserve 'Afschrijvingstermijn schoolgebouwen' ingesteld. In 2044 vindt de laatste inzet vanuit de bestemmingsreserve plaats.
7. Vanaf 2022 voegen we structureel € 1.500.000 toe aan de algemene reserve.

Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening en de begroting. Onder reserves worden afgezonderde vermogensbestanddelen verstaan, die al dan niet met het oog op het realiseren van een vooraf bepaald doel zijn gevormd. 

Beleidskader

In de financiële verslagleggingregels (artikel 43 van de BBV) is aangegeven dat de reserves worden onderscheiden in de algemene reserve en bestemmingsreserves. In de raadsvergadering van maart 2020 is de Nota reserves en voorzieningen 2020 - 2022 vastgesteld. De uitgangspunten van deze nota zijn opgenomen in dit overzicht.

Algemene reserve

• De algemene reserve is het vrij besteedbare eigen vermogen van de gemeente. 
• Deze reserve heeft als belangrijkste functie het vormen van een buffer voor financiële tegenvallers.
• Tekorten en overschotten in de begroting en jaarrekening worden verrekend met de algemene reserve.
• Ondergrens van deze reserve is 10 miljoen euro tenzij de in de actuele of komende begroting een hoger bedrag aan risico’s is opgenomen. In dat geval zal de ondergrens in de eerstvolgende actualisatie van de Nota reserves en voorzieningen opgehoogd worden tot het eerste veelvoud van 500.000 euro boven het totaal van de gemelde risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Bestemmingsreserves

Als de gemeenteraad een bepaalde specifieke bestemming heeft gegeven aan een reserve, dan is er sprake van een bestemmingsreserve.

Algemene reserve:

1. De algemene reserve is een buffer voor de instandhouding van de weerstandscapaciteit en voor het opvangen van incidentele kosten.
2. Deze reserve wordt vooral gevoed door rekeningresultaten en winsten uit de grondexploitaties.
3. De verwachting is dat vanaf 2022 de algemene reserve uitsluitend wordt gevoed door rekeningresultaten door de afloop van grondexploitaties.
4. Voor de algemene reserve is een ondergrens bepaald van 10 miljoen euro.

Voorzieningen zijn een onderdeel van de balans. Een balans bestaat uit een overzicht van de bezittingen, schulden en eigen vermogen op een bepaald moment. De voorzieningen geven een schatting van voorzienbare lasten in verband met risico’s en verplichtingen die min of meer onzeker zijn. In de financiële verslagleggingregels (BBV) is aangegeven in artikel 44 welke voorzieningen mogelijk zijn:

• verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten;
• op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;
• kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Beleidskaders

• Tot de voorzieningen worden gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden zoals riool- en afvalstoffenheffing.
• Voorzieningen dienen naar beste schatting dekkend te zijn voor de aangegane verplichtingen en risico’s. Zij mogen niet groter of kleiner zijn dan de geschatte omvang van verplichtingen en risico’s. Dit houdt in dat een voorziening nooit een tekort mag hebben.
• De omvang van de voorzieningen is zichtbaar in de balans. Hierop zijn twee uitzonderingen, te weten, de voorziening dubieuze debiteuren en de voorziening verlieslatende grondexploitaties. Beide worden als correctiepost in mindering gebracht van het betreffende onderwerp.
• In de raadsvergadering van maart 2020 is de Nota reserves en voorzieningen 2020 - 2022 vastgesteld. De uitgangspunten van deze nota zijn opgenomen in dit overzicht.
• In 2020 is toegevoegd de voorziening juridische claims. Deze voorziening sluit aan bij de wet- en regelgeving. Het gaat het om verplichtingen die te zijner tijd tot schulden kunnen leiden, zoals juridische claims in afwachting van een uitspraak van de rechter (artikel 44 lid 1a BBV).

De volgende acht voorzieningen zijn toegelicht:

1. Afwikkelen vermogensweg e.o.
2. Nog uit te voeren werken van afgesloten bouwgronden in exploitatie
3. Juridische claims
4. Gemeentelijke gebouwen
5. Begraafplaatsen
6. Rioolheffing
7. Afvalstoffenheffing
8. Wonen.

Onder investeringen wordt verstaan het vastleggen van vermogen in objecten waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. De investeringen worden op de balans verantwoord. De lasten voortvloeiende uit de investeringen, zoals onderhoud, afschrijvingen, toegerekende rente, verzekeringen, behoren tot de jaarlijkse exploitatielasten.

Bij een bestaand actief is sprake van een investering als de uitgaven:

• leiden tot een significante kwaliteitsverbetering; en/of
• leiden tot het verlengen van de levensduur; en/of
• aanpassingen betreffen om te voldoen aan wet- en regelgeving (bijvoorbeeld investeringen in een gebouw om te voldoen aan veiligheidsvoorschriften).

Wanneer uitgaven worden gedaan ten behoeve van het behoud van de oorspronkelijke kwaliteit en levensduur van een actief, dan is er sprake van onderhoud.

In 2020 heeft de gemeenteraad de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024 vastgesteld. In de financiële verordening De Ronde Venen 2016 is vastgelegd dat investeringen een doorlooptijd hebben van maximaal twee jaar, tenzij er sprake is van een raadsbesluit. In dezelfde verordening staat dat in de programmarekening de voortgang wordt opgenomen van de lopende investeringen.

De genoemde bedragen in de tabellen zijn x € 1.000. De cumulatieve afschrijvingen hebben betrekking op de jaarlijkse effecten tot en met 2025.

In onderstaande tabellen, presenteren we u de nieuwe investeringsbudgetten van 2022 t/m 2025,.Er zijn daarnaast nog investeringsbudgetten die in het verleden beschikbaar zijn gesteld en nog doorlopen in 2022 en verder. De al reeds beschikbaar gestelde investeringsbudgetten zijn niet meegenomen in onderstaande tabel.

Toelichting:

Vervanging van diverse perscontainers (1) staan gepland voor de jaren 2023 - 2024.  Vervanging van de mobiele kraan (2) staat gepland voor het jaar 2023. De hieruit voortvloeiende rente en afschrijving worden toegerekend aan de kosten van inzameling en verwerking van huishoudelijk afval en maken onderdeel uit van de afvalstoffenheffing.

Toelichting:

1. Voor verbindingen, netwerk en bekabeling zijn meerjarig investeringsbedragen opgenomen.  Er is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 4  jaar. De afschrijvingstermijn van 4  jaar wijkt af van de afschrijvingstermijn van 5 jaar zoals vermeld staat in de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024 onder het kopje technische installatie. De toekomstige economische gebruiksduur blijkt uit ervaring korter te zijn dan 5 jaar.
2. Het huidige, in 2024 opgenomen investeringsbedrag voor verwerking, opslag en backup is gebaseerd op de vervanging van de huidige in de eigen datacenters aanwezige hardware en software (niet zijnde vakapplicaties). Dit omdat we nu nog geen reële schatting van de nieuwe werkelijkheid kunnen maken, immers we zijn nog volop aan het “verclouden” en omdat de kosten van hardware sterk aan wisseling onderhevig is.
3. Voor werkplekken en mobiele devices is rekening gehouden met een meerjarig vervangingsplan. Voor de meerjarig vervangingsinvesteringen is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 3 jaar in plaats van 5 jaar.
4. Vanaf 2023 vinden vervangingen plaats die voortkomen uit het meerjarig vervangingsplan.

Algemene toelichting meerjarig investeringsplan ICT/automatisering:

In deze begroting is rekening gehouden met een meerjarig vervangingsplan. De verwachting is dat in de toekomst een verandering plaatsvindt van een koop-model naar een abonnement-model.

Toelichting:

De investeringen 1 tot en met 5 in de bedrijfsmiddelen fysieke leefomgeving hebben betrekking op onder meer voertuigen, maaimachines, houtversnipperaar e.d.

Toelichting:

De volgende gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats in 2022. Er is een vervangingsinvestering voor mobiele devices opgenomen voor de nieuwe gemeenteraad ter ondersteuning aan de uitvoering van hun raadswerkzaamheden.  Er is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 3 jaar. Deze termijn wijkt af van het afschrijvingstermijn van 5 jaar dat vermeld staat in de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024 onder het kopje automatisering.  De toekomstige economische gebruiksduur blijkt uit ervaring korter te zijn dan 5 jaar.

Toelichting:

Vervanging van beschoeiingen legakkers vindt plaats tot en met 2023.

Toelichting:

1 t/m 2.  In 2022 - 2024 worden diverse wegen vervangen.

3 t/m 9.  Op grond van het beheerplan kunstwerken zijn vervangingsinvesteringen opgenomen voor de jaren 2022 - 2024.

10 t/m 11. Op grond van het beleidsplan openbare verlichting zijn de vervangingsinvesteringen voor masten en armaturen voor de jaren 2022 - 2024 verwerkt.

De beheerplannen van openbare ruimte (wegen, bruggen, verlichting e.d.) lopen t/m 2024. Hierdoor zijn de investeringsbedragen van 2025 nog niet concreet uitgewerkt voor de programmabegroting 2022-2025. Na actualisatie van de beheerplannen, presenteren we de investeringsbudgetten voor 2025.

Toelichting:

1. t/m 4. In de periode 2022 - 2025 staan vervangingsinvesteringen voor het rioleringsstelsel gepland en vervanging van materieel dat wordt ingezet voor de riolering.  De hieruit jaarlijks voortkomende kosten van rente en afschrijving maken onderdeel uit van de rioolheffing.

Toelichting:

1. Het betreft een vervangingsinvestering van het Stergrazoveld 7 (voetbalveld van gras met een speciale onderlaag) van Sportvereniging Argon in Mijdrecht. Voor deze investering is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 15 jaar. Deze termijn is conform de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024. 
2. Het betreft een vervangingsinvestering van het kunstgras minihockeyveld van Hockey Vereniging Mijdrecht. Voor kunstgras hockeyvelden is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 12 jaar. Deze termijn is conform de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024.
3. Het betreft een vervangingsinvestering van het kunstgras voetbalveld (veld 2) van FC Abcoude. Er is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 12 jaar. In verband met de nieuwe onderhoudsmethode voor kunstgrasvelden  is de verwachte levensduur langer geworden. Deze termijn sluit aan bij de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024. 
4. t/m 8 Vanaf 2025 wordt veld 1 van alle voetbalverenigingen vervangen. Er is rekening gehouden met een afschrijvingstermijn van 12 jaar. Deze termijn sluit aan bij de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024. Daarnaast is in het investeringsbedrag rekening gehouden met een duurdere infill in verband met veiligheids- en milieuaspecten.

Algemene toelichting

In bovenstaande bedragen is geen rekening gehouden met  een rijksbijdrage specifieke doeluitkering sport (SPUK) voor de compensatie van BTW.

Uw raad heeft vorig jaar bij het vaststellen van de programmabegroting 2021-2024 ingestemd met een aantal ombuigingen om de financiën van de gemeente op lange termijn in balans te houden. Er zijn twee mutaties ten opzichte van de kadernota. Deze mutaties worden nader toegelicht. Naast deze mutaties zijn er geen wijzigingen en worden de ombuigingen naar verwachting gerealiseerd.

Voor de taakstellingen geldt dat deze concreet gemaakt zijn op het onderdeel personele en materiële overhead. Voor de invulling van taakstelling op de apparaatskosten doen wij een procesvoorstel. Een uitgebreide toelichting leest u later in dit hoofdstuk.

De ombuigingen in het sociaal domein zetten we, met uitzondering van de ombuiging op de maatschappelijke partners, in 2022 voort. De toelichting op het terugdraaien van de ombuiging op de maatschappelijke partners leest u onderstaand.

Toelichting

7.1 De raad heeft een amendement ingediend om een plan te maken voor deze ombuiging. Het college kiest ervoor om het plan niet op te leveren. Hiermee is de ombuiging teruggedraaid. Dit betekent dat het transformatiebudget van 50.000 euro wordt teruggedraaid.

7.2 De ombuiging op de Woudreus is teruggedraaid. Deze ombuiging is per abuis opgenomen en draaien wij nu terug.

Op 30 september 2021 heeft de gemeenteraad het amendement 'Bibliotheek en samenwerking' aangenomen. Dit amendement draait het besluit van de programmabegroting 2021 terug om structureel € 65.000 op de subsidie van de bibliotheek om te buigen.

In de begroting 2021 staan diverse taakstellingen ten aanzien van de bedrijfsvoering. De taakstellingen op het gebied van personele kosten overhead, materiële kosten overhead en apparaatskosten zijn in de Kadernota 2022 deels concreet gemaakt. Hieronder treft u het voorstel aan voor de begroting 2022-2025.

Hieronder gaan we per punt in op de concrete voorstellen. In 2022 en 2023 wordt op 73.000 euro na invulling gegeven aan de taakstelling. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van het begrotingsresultaat. Vanaf 2024 wordt 107.000 euro meer bezuinigd op de bedrijfsvoering.

1. Doorontwikkeling management

Vanaf 2024 bezuinigen we 180.000 euro op leidinggevende functies. De afgelopen jaren is het aantal leidinggevenden gestegen door specifieke uitdagingen op verschillende plekken binnen de organisatie. Vanuit organisatieontwikkeling is nu het moment om de balans op te maken. Dit voorstel was reeds verwerkt in de Kadernota.

2.  Sturing op personeelsbudgetten, vergroten wendbaarheid

In het kader van een meer wendbare organisatie werken we toe naar een directere sturing van het management op de personeelskosten. Het management krijgt meer flexibiliteit om het personeelsbudget in te zetten. Wij verwachten dat met deze flexibiliteit ook meer efficiency behaald kan worden. Daarom geven we het management een taakstellend budget dat gebaseerd is per medewerker het max van de schaal - 1 trede. Ook willen we een goede mix stimuleren van ervaren en jonge medewerkers, inzetten op talentontwikkeling en een lerende organisatie. Hiermee bouwen we een prikkel in om te sturen op een gezonde instroom, doorstroom en uitstroom van medewerkers.  Dit levert uiteindelijk een besparing op van gemiddeld 2000 euro per FTE. In 2022 bereiden we dit voor. Vanaf 2023 realiseren we de helft van deze opbrengst (300.000 euro) en vanaf 2024 de volledige opbrengst. Dit heeft niet alleen effect op de kosten die worden toegerekend aan de overhead, maar ook op overige capaciteitskosten. Voor de duidelijkheid, deze maatregel betreft sturing aan de budgetkant en heeft geen gevolgen voor bestaande salarisafspraken met medewerkers. Dit voorstel was reeds verwerkt in de Kadernota.

3.  Structurele bezuiniging diverse posten

In de Kadernota is reeds 50.000 euro structureel ingevuld. Hier bovenop is een bezuiniging gerealiseerd van 7.000 euro op inkoop (vermindering bijdrage aan Stichting RIJK).

4. Besparing beveiliging werkcentrum

Het werk wordt anders georganiseerd waardoor geen separate beveiliging nodig is op de locatie werkcentrum. De besparing bedraagt 65.000 euro. Dit is het resultaat van de besluitvorming over de Kadernota.

5. Vermindering secretariële ondersteuning

Een interne verschuiving maakt het mogelijk om een vacature voor secretariële ondersteuning van het management te laten vervallen. Er wordt nu meer zelfwerkzaamheid van het management gevraagd op dit terrein.

6. CAO-ontwikkeling

Er is in de begroting 2021 rekening gehouden met een loonstijging van 4% (inclusief sociale lasten). Met de huidige stand van zaken rond de CAO-onderhandeling is 2,5% nodig. In de tabel is het verschil van 1,5% weergegeven. In de begroting wordt gerekend met 2% indexering voor 2022 en verder. In de meicirculaire is de toename van het accres gepresenteerd. Deze toename gebruiken we voor stijging van lonen en prijzen.

Landelijk is bepaald dat in de begroting en jaarrekening een overzicht wordt opgenomen met daarin de baten en lasten per taakveld en de wijze waarop deze zijn verdeeld over de programma's. Deze taakvelden gelden voor alle gemeenten en hierdoor ontstaat vergelijkbaarheid tussen alle gemeenten.