Financiële begroting

In het onderdeel Treasury zijn opgenomen rentekosten, rentebaten en ontvangen dividend. In de paragraaf Financiering zijn deze toegelicht.

Gemeenten heffen belastingen op onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen om een deel van hun taken te bekostigen. De onroerendezaakbelastingen zijn de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten en bedragen gemiddeld zo’n 8% van de totale gemeentelijke inkomsten. Voor een toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale heffingen waarvan de genoemde lokale heffingen deel uitmaken.

Onder de lasten en baten van overige belastingen zijn opgenomen de parkeerbelasting en de roerendezaakbelasting. Meer informatie over deze belastingen is opgenomen in de paragraaf Lokale heffingen.

In de ramingen 2024 - 2027 is rekening gehouden met de uitkomsten van de septembercirculaire 2023. Hierover is op 11 oktober 2023 een raadsinformatiebrief uitgebracht.

Bij het onderdeel overige baten en lasten is rekening gehouden met:

• een structurele post onvoorzien voor 2024 van € 130.000 oplopend naar € 135.000 in 2027.
• een structurele stelpost van € 100.000 als onderuitputting op de programma’s.
• een hogere inflatie van € 900.000 ten opzichte van het voorjaar van 2023 voor 2024 (Bron: septembercirculaire 2023).  De hogere kosten van de inflatie voor 2024 worden inzichtelijk gemaakt in de bestuursrapportages van 2024 en de Kadernota 2025. 
• loonkosten van bovenformatief personeel dat niet meer aan het werk is.

Het gaat om het (geraamde) bedrag van de aanslag vennootschapsbelasting voor het betreffende begrotingsjaar/verantwoordingsjaar. Dit bedrag is verschuldigd vanwege fiscale winst die per saldo is gerealiseerd op ondernemingsactiviteiten in het betreffende begrotingsjaar na eventuele verrekening van fiscale verliezen uit eerdere begrotingsjaren. 

Na het vaststellen van de Kadernota 2024 op 31 mei 2023 door de gemeenteraad zijn er daarna diverse raadsbesluiten genomen die financiële effecten hebben op de begrotingsresultaten. Dit is hieronder weergegeven.

Bij het samenstellen van de programmabegroting 2024 - 2027 zijn er diverse autonome ontwikkelingen. Dit betreft onder andere loon- en prijsontwikkeling en aanpassing van hoeveelheden. Dit is hieronder weergegeven voor alle programma's gezamenlijk. Daarna is een specificatie opgenomen per programma en onderwerp.

De gemeente De Ronde Venen heeft borgstellingen afgegeven voor het betalen van rente en aflossing van bepaalde geldleningen. Dit betreffen leningen die zijn aangegaan door woningbouwvereniging Cazas en diverse sport- en welzijnsinstellingen voor het financieren van vaste activa. We hanteren hierbij de afspraken die vastgelegd zijn in de Nota borg- en garantstellingen van 2019.

Toelichting:

• De geborgde leningen van Stichting Cazas Wonen (voorheen Groenwest) gaan via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW):
  • De achtervang van de gemeenten en het Rijk is het sluitstuk van de zekerheidsstructuur binnen het borgstelsel voor woningbouw. Pas als het WSW niet aan hun betaalverplichtingen (uit de overige buffers) kunnen voldoen, verstrekken de gemeenten en het Rijk renteloze leningen aan het WSW. 
  • De WSW is nog nooit aangesproken op de borg en schat het risico van de gemeenten en het Rijk in als zeer klein.
• Hypotheekfonds overheidspersoneel
  • Door landelijke wetgeving is het hypotheekfonds overheidspersoneel vervallen. Hierdoor zijn er geen nieuwe garanties verstrekt.

Met het oog op een betere raming en beheersing van het EMU-saldo is landelijk voorgeschreven dat bij de uiteenzetting van de financiële positie een geprognosticeerde balans moet worden opgenomen. Deze balans moet meerjarig zijn en geeft inzicht in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen en in de financieringsbehoefte. De presentatie van de geprognosticeerde balans moet aansluiten op de balans in de jaarrekening, maar behoeft niet dezelfde mate van detail te kennen.

Bij de prognoses is rekening gehouden met de mutaties voortvloeiend uit het investeringsprogramma, actualisatie grondexploitaties en de mutaties in de reserves en voorzieningen.

• Het begrotingssaldo van een land geeft weer of een land een overschot of een tekort heeft bij zijn overheidsuitgaven. Als de uitgaven in een bepaald jaar groter zijn dan de inkomsten, is er in dat jaar sprake van een tekort en groeit de staatsschuld. Het begrotingssaldo geeft daarmee een indicatie van de staat waarin het huishoudboekje van de overheid in een bepaald jaar verkeert. De lidstaten van de Europese Unie hebben afgesproken allemaal met eenzelfde definitie van het begrotingssaldo te werken. Ze noemen dit het EMU-saldo.
• Gemeenten zijn verplicht om in hun begroting een berekening opnemen van het EMU-saldo voor de begrotingsjaren 2023 – 2025.
• De EMU-systematiek werkt evenwel op een andere manier dan het baten-lastenstelsel dat decentrale overheden hanteren. Investeringen en uitgaven die worden gedekt uit reserves tellen bijvoorbeeld niet mee in de uitkomst in het baten-lastenstelsel, maar tellen wel door in het EMU-saldo. Bij een sluitende begroting kan een gemeente daardoor toch een negatief EMU-saldo hebben.
• Het EMU-saldo voor De Ronde Venen voor 2024 komt uit op € -10.888.000. Het betekent dat in EMU-termen de uitgaven groter zijn dan de inkomsten. Dat blijkt uit onderstaande berekening.  

Om vast te stellen dat er sprake is van een structureel evenwicht is het belangrijk dat inzicht bestaat in welk deel van de baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. In de begroting moet een limitatief overzicht van de incidentele baten en lasten worden gegeven. Dit verplichte (meerjarige) overzicht speelt een belangrijke rol bij het vast kunnen stellen of er sprake is van een structureel evenwicht. Dit overzicht is hieronder opgenomen.

Uitgangspunten:

• In het algemeen geldt dat de gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten zijn daarmee de regel en incidentele lasten zijn de uitzondering.
• In dit overzicht worden uitsluitend incidentele baten en lasten opgenomen vanaf € 25.000.

Toelichting:

1. Betreft verbetering van de toegang van de plassen via De Heul en de verbinding zuidelijke punt Marickenland polder Groot Wilnis-Vinkeveen. De totale projectkosten zijn € 2,8 miljoen.
2. In de raadsvergadering van oktober 2023 heeft de raad vastgesteld het ruimtelijk kader Argon-locatie.
3. Door de Omgevingswet heeft de gemeente een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan nodig. Onderzoek en participatie vereisen extra eenmalige middelen.
4. In overeenstemming met actie B24 | 1.2.6 voeren we het project sanering borden en palen uit.
5. Om de visie op vrijkomende agrarische bebouwing op te stellen is externe ondersteuning nodig.
6. In september 2023 heeft de raad vastgesteld het ruimtelijk Kader Dorpshart Vinkeveen.
7. Onderzoek naar verschillende opties van de reconstructie Baambrugse Zuwe.
8. We verbeteren het huidige pad voor fietsers en voetgangers tussen Mijdrecht en de N212 bij Wilnis. Waarbij het voetpad behouden blijft.
9. Om de Woonvisie op te stellen is externe ondersteuning nodig.
10. Bij grote ruimtelijke projecten en vergunningsaanvragen vraagt het aspect landschap en natuur in toenemende mate aandacht. Met dit budget is het mogelijk om waar nodig extern advies in te winnen. 
11. Om de visie op de openbare ruimte op te stellen is externe ondersteuning nodig.
12. Deze middelen worden ingezet om samen met de ondernemers afspraken te maken over de uitstraling van de bedrijfsgebouwen en -terreinen op het bestaande bedrijventerrein in Mijdrecht.
13. Dit budget wordt gebruikt om op basis van actuele data een nieuwe visie Recreatie en Toerisme op te stellen.
14. Voor het voorbereiden van de aanbesteding voor het digitaliseren van het proces voor het verlenen van parkeerontheffingen is externe expertise nodig.
15. De werkzaamheden en advieskosten voor snelle internetverbinding voor onze inwoners loopt door van 2023 naar 2024.
16. Afronden van het in 2023 ingezette inrichting openbare ruimte locatie-ontwikkeling Twistvlied.
17. De verwachting is dat in 2024 grond wordt verkocht voor Maricken II.

Toelichting:

1. In het Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs heeft de raad vastgesteld dat de gemeente een bijdrage van 20% doet bij duurzaamheidsmaatregelen aan onderwijsgebouwen, wanneer er sprake is van cofinanciering door het Rijk voor 30%. 50% wordt betaald door de schoolbesturen. De gemeentelijke bijdrage die hier genoemd staat is voor 3 scholen, te weten: Sint Jozefschool (Vinkeveen), OBS Twister (Mijdrecht) en OBS De Pijlstaart (Vinkeveen). 
2. In de periode 2023 tot en met 2025 zal de inclusieagenda worden uitgevoerd.
3. Voor het sociaal domein wordt een nieuw regie- en backofficesoftware geïmplementeerd.
4. Dit budget wordt ingezet voor het afboeken van de restant boekwaarden van het oude scholencomplex.
5. Dit budget wordt ingezet voor het inrichten van het kindcentrum Hofland.

Toelichting:

1. Dit budget is voor het extra inzetten op jongerenwerk.

Toelichting:

1. Betreft vervanging van het zaaksysteem.
2. In de ramingen is rekening gehouden met verkiezingen. Het verkiezingsschema kan wijzigen door tussentijdse nieuwe ontwikkelingen. Vanaf 2025 beschouwen we dit soort kosten als structureel. Alleen onverwachte verkiezingen (bijvoorbeeld als het kabinet valt) leiden tot incidentele lasten.
3. Om aan de Archiefwet te voldoen zijn diverse ontwikkelingen noodzakelijk. Diverse applicaties hebben nog geen voorziening die voldoet aan de Archiefwet. Daarnaast dienen bestaande archieven vindbaar en toegankelijk te zijn. Hiervoor worden kosten gemaakt om de huidige en toekomstige archiefstukken beter te beschrijven.
4. De bestaande convenanten Horizontaal Toezicht (HT) die gemeenten hebben afgesloten met de Belastingdienst vervallen vanaf 2023. Deze veranderende samenwerking tussen gemeenten en de Belastingdienst is het gevolg van de doorontwikkeling van een Horizontaal Toezicht (DHT). Omdat de nieuwe opzet specifieke eisen stelt, wordt extra ondersteuning gevraagd om een nieuw convenant HT met de Belastingdienst te sluiten.
5. en 6. Verschillende applicaties worden vernieuwd.

Voor dit programma zijn er geen incidentele baten of lasten.

Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves:

• Om inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente is het onderscheid tussen structureel en incidenteel van belang. 
• Er zijn in het verleden diverse investeringen uitgevoerd zoals het zwembad Mijdrecht en de gemeentewerf in Abcoude waarbij de raad heeft aangegeven om een deel van de structurele afschrijvingskosten te bekostigen via een bestemmingsreserve. Daarnaast is in 2020 besloten om het verkorten van de afschrijvingsduur van onderwijshuisvesting van 60 naar 40 jaar op te vangen via een bestemmingsreserve.
• De structurele toevoegingen en onttrekkingen zijn hieronder vermeld. Daarnaast zijn deze mutaties zichtbaar in deze begroting bij het onderdeel 10 'De stand en het gespecificeerde verloop van reserves'.

Toelichting:

1. In overeenstemming met amendement Structurele bijdrage aan algemene reserve handhaven wordt structureel € 1.500.000 toegevoegd aan de algemene reserve.
2. Vanaf 2017 is de afschrijvingstermijn van schoolgebouwen aangepast van 60 naar 40 jaar. De kosten van afschrijvingen nemen hierdoor tijdelijk toe. De extra kosten hiervan zijn verrekend via de bestemmingsreserve 'Afschrijvingstermijn schoolgebouwen'. Dit vindt plaats tot en met 2044.
3. Vanaf 2014 geldt de verplichting dat investeringen met een economisch nut worden geactiveerd en in de loop van een aantal jaren worden afgeschreven. Voor de afschrijvingskosten van een beperkt aantal investeringen geldt dat deze kosten worden verrekend met de bestemmingsreserve 'Diverse afschrijvingslasten'. In 2046 wordt voor de laatste keer deze reserve ingezet.
4. Vanuit de bestemmingsreserve Veenweidebad wordt € 168.000 ingezet om de huisvestingskosten deels te bekostigen. In 2049 wordt voor de laatste keer deze reserve ingezet.
5. Vanuit de bestemmingsreserve Piet Mondriaangebouw wordt € 37.000 ingezet om de huisvestingskosten deels te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2033.
6. Jaarlijks wordt € 37.000 ingezet om een deel van de huisvestingskosten te bekostigen vanuit de bestemmingsreserve gemeentewerf in Abcoude. Dit vindt plaats tot en met 2045.
7. De bestemmingsreserve clubgebouw skeelerbaan in Baambrugge wordt ingezet om deels de huisvestingskosten te bekostigen. Dit vindt plaats tot en met 2025.

• Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit het overzicht van baten en lasten.
• Onder reserves worden afgezonderde vermogensbestanddelen verstaan, die al dan niet met het oog op het realiseren van een vooraf bepaald doel zijn gevormd.
• Reserveren is een vorm van sparen:
  • Om later een (grote) investering te doen;
  • Voor moeilijke tijden (vet op de botten);
  • Om risico's op te vangen;
  • Voor incidentele of onverwachte kosten.
• In de financiële verslagleggingregels (artikel 43 van de BBV) is aangegeven dat de reserves worden onderscheiden in de algemene reserve en bestemmingsreserves.
• In de raadsvergadering van maart 2020 is de Nota reserves en voorzieningen 2020 - 2022 vastgesteld. De uitgangspunten van deze nota zijn opgenomen in dit overzicht.

1. De algemene reserve is een buffer voor de instandhouding van de weerstandscapaciteit en voor het opvangen van incidentele kosten.
2. De algemene reserve wordt gevoed door rekeningresultaten.
3. Voor de algemene reserve is een ondergrens bepaald van 10 miljoen euro.

Voorzieningen zijn een onderdeel van de balans. Een balans bestaat uit een overzicht van de bezittingen, schulden en eigen vermogen op een bepaald moment. De voorzieningen geven een schatting van voorzienbare lasten in verband met risico’s en verplichtingen die min of meer onzeker zijn. In de financiële verslagleggingregels (BBV) is aangegeven in artikel 44 welke voorzieningen mogelijk zijn:

• verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten;
• op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;
• kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Beleidskaders

• Tot de voorzieningen worden gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden zoals riool- en afvalstoffenheffing.
• Voorzieningen dienen naar beste schatting dekkend te zijn voor de aangegane verplichtingen en risico’s. Zij mogen niet groter of kleiner zijn dan de geschatte omvang van verplichtingen en risico’s. Dit houdt in dat een voorziening nooit een tekort mag hebben.
• De omvang van de voorzieningen is zichtbaar in de balans. Hierop zijn twee uitzonderingen, te weten, de voorziening dubieuze debiteuren en de voorziening verlieslatende grondexploitaties. Beide worden als correctiepost in mindering gebracht van het betreffende onderwerp.
• In de raadsvergadering van maart 2020 is de Nota reserves en voorzieningen 2020 - 2022 vastgesteld. De uitgangspunten van deze nota zijn opgenomen in dit overzicht.

De volgende voorzieningen zijn toegelicht:

1. Afwikkelen vermogensweg e.o.
2. Bijdrage akoestische maatregelen Stationslocatie Mijdrecht
3. Nog uit te voeren werken bouwgronden in exploitatie
4. Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA)
5. Verlofsparen
6. Gemeentelijke gebouwen
7. Begraafplaatsen
8. Afvalstoffenheffing
9. Rioolheffing
10. Wonen
11. Beheer middelen De Boei.

Toelichting:

Deze voorziening is voor het afwikkelen van diverse nog uit te voeren werkzaamheden aan de Vermogensweg e.o. die vertraagd zijn door het faillissement van Memid in 2016. 

• Onder investeringen wordt verstaan het vastleggen van vermogen in objecten waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. De investeringen worden op de balans verantwoord. De lasten voortvloeiende uit de investeringen, zoals onderhoud, afschrijvingen, toegerekende rente, verzekeringen, behoren tot de jaarlijkse exploitatielasten.
• Bij een bestaand actief is sprake van een investering als de uitgaven:

• • leiden tot een significante kwaliteitsverbetering; en/of
  • leiden tot het verlengen van de levensduur; en/of
  • aanpassingen betreffen om te voldoen aan wet- en regelgeving (bijvoorbeeld investeringen in een gebouw om te voldoen aan veiligheidsvoorschriften).
• Wanneer uitgaven worden gedaan voor het behoud van de oorspronkelijke kwaliteit en levensduur van een actief, dan is er sprake van onderhoud.
• Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 15.000 worden niet geactiveerd. Uitzondering hierop is dat gronden en terreinen altijd worden geactiveerd.
• In 2020 heeft de gemeenteraad de nota activeren, waarderen en afschrijven 2020 - 2024 vastgesteld. In de financiële verordening De Ronde Venen 2016 is vastgelegd dat investeringen een doorlooptijd hebben van maximaal twee jaar, tenzij er sprake is van een raadsbesluit. 
• De genoemde bedragen in de tabellen zijn x € 1.000. De cumulatieve afschrijvingen hebben betrekking op de jaarlijkse effecten tot en met 2027.
• De jaarlijkse waardevermindering (afschrijving) start na het jaar van afronden.
• In onderstaande tabel zijn opgenomen de nieuwe investeringsbudgetten van 2024 t/m 2027. Er zijn daarnaast nog investeringsbudgetten die in het verleden beschikbaar zijn gesteld en nog doorlopen in 2024 en verder. De al beschikbaar gestelde investeringsbudgetten zijn niet meegenomen in onderstaande tabel.

• Wegen:
  • Betreft verschillende wegen.
• Bruggen:
  • De vervangingsinvesteringen bruggen zijn opgenomen volgens het beheerplan kunstwerken 2020 - 2024. Hieraan is toegevoegd de brug bij Demmerik in Vinkeveen.
• Waterwegen:
  • De doorvaart wordt gerealiseerd voor het verbeteren van de bereikbaarheid van de Vinkeveense Plassen.
• Verlichting:
  • Vanuit het beleidsplan openbare verlichting 2020 - 2024 zijn investeringen opgenomen voor de jaren 2023 en 2024.
• Voertuigen en materialen:
  • Hieronder zijn opgenomen voertuigen, maaimachines, houtversnipperaar e.d.
• Riolering:
  • Volgens het Water- en Rioleringsplan De Ronde Venen 2023 - 2027 vinden diverse investeringen plaats. De hieruit jaarlijks voortkomende kosten van rente en afschrijving maken onderdeel uit van de rioolheffing.
• Afval:
  • De jaarlijks voortkomende kosten van rente en afschrijving van de investeringen voor afval maken onderdeel uit van de afvalstoffenheffing.
• Recreatie
  • De gemeente zorgt voor een veilige en waar mogelijk natuurvriendelijke oevers op de legakkers en de zandeilanden in de Vinkeveense Plassen.
• Onderwijshuisvesting
  • De investeringen komen uit het Integraal Huisvestingplan (IHP) Onderwijsvoorzieningen 2023 - 2037.
• Sportaccommodaties:
  • Er staan diverse vervangingsinvesteringen op de sportparken gepland. Hierbij is geen rekening gehouden met een rijksbijdrage specifieke doeluitkering sport (SPUK) voor de compensatie van BTW. Onduidelijk is of deze bijdrage wordt voortgezet.
• ICT:
  • Voor vervanging van ICT zijn budgetten opgenomen voor de jaren 2024 - 2027.
  • De volgende gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats in 2026. Er is een vervangingsinvestering voor mobiele devices opgenomen voor de nieuwe gemeenteraad ter ondersteuning aan de uitvoering van hun raadswerkzaamheden. 

Landelijk is bepaald dat in de begroting en jaarrekening een overzicht wordt opgenomen met daarin de baten en lasten per taakveld en de wijze waarop deze zijn verdeeld over de programma's. Deze taakvelden gelden voor alle gemeenten en hierdoor ontstaat vergelijkbaarheid tussen alle gemeenten.

Gemeenten nemen uniforme beleidsindicatoren op in hun begroting en jaarverslag. De set behandelt een breed spectrum van onderwerpen, van misdrijven en afval tot bijstandsuitkering en nieuwbouwwoningen. Deze indicatoren zijn geplaatst op https://www.waarstaatjegemeente.nl/dashboard/dashboard/Besluit-Begroting-en-Verantwoording. 

Bij het onderdeel bestuur en bedrijfsvoering horen de volgende landelijke indicatoren:

• Formatie
• Bezetting
• Apparaatskosten
• Externe inhuur
• Overhead

Deze indicatoren zijn opgenomen in de paragraaf bedrijfsvoering bij het onderdeel Landelijke bedrijfsvoeringsindicatoren.

In dit onderdeel zijn financiële begrippen toegelicht.

• Accres
  • Groei of krimp van het gemeentefonds.
• Achterstallig onderhoud
  • Onderhoud dat niet op tijd is uitgevoerd, waardoor een onderhoudsrichtlijn is overschreden en niet (meer) wordt voldaan aan het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau. Achterstallig onderhoud kan leiden tot schade en/of onveilige situaties, hetgeen vaak leidt tot hogere herstelkosten. 
• Activeren
  • Het op de balans presenteren van de financiële waarde van het aangeschafte of vervaardigde kapitaalgoed met meerjarig nut dat vanaf dat moment als bezitting kan worden beschouwd
• Afschrijven
  • Het op een methodische wijze in de boekhouding (verslaglegging en verslaggeving) tot uitdrukking brengen van de waardedaling van een kapitaalgoed over een bepaalde periode.
• Algemene (dekkings)middelen
  • Inkomsten van de gemeente waar geen directe dienstverlening en/of bestedingsverplichtingen tegenover staan. Het zijn dan ook vrij besteedbare middelen die jaarlijks worden ingezet ter dekking van de uitgaven op de diverse programma’s.
• Algemene Uitkering
  • Uitkering uit het gemeentefonds van het Rijk dat de gemeente geheel vrij mag besteden.
• Apparaatskosten
  • Apparaatskosten (ofwel organisatiekosten) zijn de noodzakelijke financiële middelen voor het inzetten van personeel (salarissen), organisatie-, huisvestings-, materieel-, automatiseringskosten e.d. voor de uitvoering van de organisatorische taken. Apparaatskosten bestaan onder meer uit de loonkosten voor het gehele ambtelijke apparaat en, ICT- kosten, huisvestings- en facilitaire kosten, inclusief externe inhuur. De griffie en bestuur vallen niet onder deze definitie.
• Begrotingsoverschot
  • Een begrotingsoverschot treedt op wanneer de baten hoger zijn dan de lasten.
• Begrotingstekort
  • Een begrotingstekort treedt op wanneer de lasten hoger zijn dan de baten.
• Beïnvloedbare ruimte
  • Begrotingsruimte waar de raad invloed op heeft.
• Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)
  • Provinciale en gemeentelijke wetgeving in zake besluiten, begroten en verantwoorden.
• Bezetting
  • Het gaat hier om het werkelijk aantal fte dat werkzaam is, dus niet om de toegestane formatieve omvang uit het formatieplan.
• BTW Compensatie Fonds (BCF)
  • Fonds bij het Rijk waar provincies en gemeenten betaalde btw kunnen terugvorderen.
• Componentenbenadering
  • De componentenbenadering houdt in dat op verschillende samenstellende delen van een materieel vast actief, die afzonderlijk vervangen kunnen worden, afzonderlijk worden afgeschreven op basis van de individuele verwachte gebruiksduur van die delen.
• Directe opbrengstwaarde
  • Waarde van een kapitaalgoed bij directe verkoop.
• Dividend
  • Een deel van de winst dat aan aandeelhouders wordt toegekend.
• EMU-saldo
  • Het EMU-saldo is het vorderingensaldo van de totale overheid. Niet alleen de financiën van de Overheid tellen mee maar daarnaast van decentrale overheden en premie gefinancierde sectoren. De lidstaten van de EU hebben afgesproken allemaal met eenzelfde definitie van het begrotingssaldo te werken. Ze noemen dit het EMU-saldo.
• Exogene factoren
  • Factoren/ontwikkelingen van buitenaf waar geen invloed op uitgeoefend kan worden.
• Exploitatie(begroting)
  • Begroting van baten en lasten.
• Externe inhuur
  • Onder externe inhuur wordt verstaan: het uitvoeren van werkzaamheden in opdracht van een bij de organisatie in dienst zijnde opdrachtgever, door een private organisatie met winstoogmerk, door het tegen betaling inzetten van personele capaciteit en deskundigheid, zonder dat daar een arbeidsovereenkomst of aanstelling tussen organisatie en de daarbij ingezette personen aan ten grondslag ligt.
• Gemeentefonds
  • Rijksfonds waaruit gemeenten jaarlijks de algemene uitkering ontvangen.
• Groot onderhoud
  • Uitvoering van correctieve maatregelen, als gevolg van slijtage na een langere periode van gebruik, om een object in goede staat (op een vooraf bepaald kwaliteitsniveau) te houden of te brengen. Groot onderhoud dient zich in de regel aan, is daarom vaak gepland, is veelal ingrijpend van aard en betreft een groot of belangrijk deel van het object. 
• Investeringen
  • Onder investeringen wordt verstaan het vastleggen van vermogen in objecten waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. 
• Investeringen met een economisch nut
  • Investeringen hebben een economisch nut indien ze verhandelbaar zijn en/of kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. 
• Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
  • Investeringen met een economisch nut, waarvoor een bestemmingsheffing kan worden geheven. Bijvoorbeeld riool- en afvalinvesteringen.
• Investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte 
  • Investeringen die geen economisch nut opleveren (geen middelen genereren en/of verhandelbaar zijn), bijvoorbeeld wegen. 
• Investeringen, levensduur verlengend
  •  Investeringen die worden gepleegd ten behoeve van een bestaand actief en expliciet leiden tot een substantiële levensduurverlenging van betreffend actief. Bijvoorbeeld, het renoveren (= vernieuwen naar de huidige maatstaven en normen) van een gebouw. 
• Investeringen: nieuwe- of uitbreidingsinvesteringen 
  • Investeringen voor nieuwe activiteiten of voor uitbreiding van bestaande activiteiten. Bijvoorbeeld een nieuw gemeentehuis respectievelijk een uitbreiding van een bestaand gemeentehuis.
• Klein onderhoud 
  • Preventieve maatregelen en dagelijkse reparaties die noodzakelijk zijn om het object in goede werkende en veilige staat te houden tegen een van tevoren vastgesteld kwaliteitsniveau.
• Levensduur verlengende investeringen
  • Dit zijn investeringen die worden gepleegd ten behoeve van een bestaand actief en expliciet leiden tot een substantiële levensduurverlenging van betreffend actief. Bijvoorbeeld, het renoveren (= vernieuwen naar de huidige maatstaven en normen) van een gebouw. Het gaat hier dus niet om (groot)onderhoud. Onderhoud is niet levensduurverlengend, maar dient om het actief gedurende zijn levensduur in goede staat te houden. 
• Lineaire afschrijvingssystematiek
  • Methode om de rente en afschrijvingslasten van een investering toe te rekenen. Kenmerkend voor deze methode is dat afschrijving gedurende de begrote levensduur gelijk blijft, maar dat door de rentetoerekening over de boekwaarde (aanschafprijs minus afschrijving) de lasten in totaliteit jaarlijks dalen.
• Loon- en prijscompensatie
  • Beschikbaar gesteld budget om loon en prijsstijgingen op te kunnen vangen.
• Meerjarenraming
  • Zie perspectief.
• Netto budget/lasten
  • De lasten na aftrek van de baten die worden afgedekt vanuit de algemene (dekkings)middelen (zie toelichting algemene dekkingsmiddelen).
• Overhead(skosten)
  • Het geheel van functies gericht op de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Hiertoe behoren ook de systemen en aanverwante lasten die deze functies ondersteunen
• Perspectief
  • Het financiële huishoudboekje van de gemeente voor een periode van vier jaar.
• Programmabegroting
  • De programmabegroting geeft een overzicht van de begrote baten en lasten van de gemeente. In de programmabegroting staat per beleidsprogramma vermeld wat het college/raad wil bereiken, wat zij daarvoor gaan doen en wat het mag kosten.
• Programmarekening
  • Na afloop van het jaar stelt het college de programmarekening (dit wordt de jaarrekening genoemd) samen en biedt deze ter besluitvorming aan de raad. In de jaarrekening staat vermeld in hoeverre de plannen zijn gerealiseerd; wat daarvoor is gedaan en wat het heeft gekost.
• Renovatie
  • Renovatie of renoveren is herstellen en wanneer nodig gedeeltelijk vernieuwen van een investeringsgoed, waardoor het beter bruikbaar wordt naar de huidige maatstaven en normen. 
• Restwaarde van een investering
  • De restwaarde is de schatting, tegen het prijspeil van het moment van ingebruikname, van de opbrengst die na de gebruiksduur nog gerealiseerd kan worden, verminderd met de te maken kosten voor verwijdering of vernietiging van (delen van) het actief. 
• Routine investeringen 
  • Dit zijn investeringen ter vervanging van bestaande activa met als doel de bedrijfsvoering op het huidige peil te houden. Het betreft voornamelijk investeringen in automatisering, meubilair, huisvesting, voertuigen en materieel. 
• Specifieke uitkering
  • Bij specifieke uitkeringen gaat het om geld dat gemeenten van het Rijk ontvangen en moeten besteden aan bepaalde taken (medebewindstaken). Het Rijk heeft het geld dus geoormerkt. Gemeenten moeten bij het Rijk verantwoorden hoe ze het geld hebben besteed.
• Stelsel van baten en lasten
  • In het stelsel van baten en lasten worden uitgaven en inkomsten toegerekend aan de jaren waarop de bijbehorende prestaties betrekking hebben. Dit betekent dat - als er bijvoorbeeld een congres is georganiseerd aan het einde van het jaar - de lasten op dat jaar worden geboekt; ook als de rekening pas in het volgende kalenderjaar binnenkomt en wordt betaald. Dit betekent ook dat uitgaven voor investeringen in bijvoorbeeld een gebouw dat x jaar meegaat niet ten laste komen van het jaar waarin de rekeningen zijn betaald, maar worden gespreid over de jaren waarin het gebouw wordt gebruikt. Achterliggend idee hierbij is dat de gebruiker betaalt en er een relatie kan worden gelegd met geleverde prestaties. Door uitgaven en inkomsten toe te rekenen aan de jaren waarop ze betrekking hebben, wordt het inzicht in de kosten van taakvelden en programma’s bevorderd.
• Schattingswijziging van een investering
  • Een wijziging (door nieuwe inzichten) van een verwachte toekomstige gebruiksduur.
• Single information Single audit (SiSa)
  • Systematiek voor het verantwoorden van onder andere specifieke uitkeringen tussen overheidsinstanties.
• Social Return on Investment (SROI)
  • Methodiek om het maatschappelijke rendement van een investering in beeld te brengen.
• Stelselwijziging
  • Een wijziging van de vrij te kiezen waarderings-(activerings-)grondslag.
• Taakmutatie
  • Extra geld uit het gemeentefonds voor de uitvoering van nieuwe en/of bestaande taken.
• Uitbreidingsinvesteringen
  • Investeringen voor de ontwikkeling van nieuwe activiteiten of expansie van de huidige activiteiten. Bijvoorbeeld, uitbreiding bestaand rioolstelsel, uitbreiding bestaand sportveld.
• Vastgoed
  • Een onroerend goed of een onroerende zaak dat zich kenmerkt door vereniging met de grond. Vastgoed omvat de grond en de opstal. 
• Vastgoed met een bedrijfseconomische functie 
  • Bij vastgoed met een bedrijfseconomische functie gaat het om vastgoed dat door de gemeente wordt aangehouden om bewust winst te realiseren en/of waardestijgingen te realiseren. Bij vastgoed met een bedrijfseconomische functie bestaat de mogelijkheid dat een duurzame waardevermindering moet worden verantwoord.
• Vastgoed met een maatschappelijke functie
  • Maatschappelijk vastgoed is vastgoed:
    • waarin maatschappelijke diensten aan burgers worden verleend of door burgers zelf worden gecreëerd,
    • waarvan de exploitatie (gedeeltelijk) door publieke middelen mogelijk wordt gemaakt,
    • waarin vraag (burgers) en aanbod (instellingen) fysiek bij elkaar komen en
    • waar iedereen (voor wie het bedoeld is) toegang toe heeft.
• Verbonden partij
  • Een privaat of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft.
• Vervangingsinvesteringen
  • Investeringen voor de vervanging van een bestaand actief als gevolg van economische veroudering of slijtage. Een bijzondere vervangingsinvestering is een rehabilitatie van een weg. Dit betreft een vervanging op basis van einde levensduur, waarbij groot- en klein onderhoud (economisch) niet meer toereikend is. De weg wordt weer volledig nieuw aangelegd op het oorspronkelijke structurele en functionele niveau, zonder aanpassingen in vormgeving of gebruik. Er is sprake van een nieuw actief met een nieuwe levensduur. Indien de oude weg nog een boekwaarde heeft, dient deze boekwaarde geheel afgeboekt te worden.
• Waarderen
  • De waarde die toegekend wordt aan het geactiveerde kapitaalgoed c.q. de investering op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. 
• Weerstandsvermogen
  • Het vermogen van de gemeente om financiële tegenvallers (risico’s) op te kunnen vangen.

In dit onderdeel zijn veel gebruikte afkortingen opgenomen.

Bij de begrotingsbehandeling 2024 - 2027 van 2 november 2023 heeft de gemeenteraad aangenomen één amendement en één motie:

1. Amendement structurele bijdrage aan algemene reserve handhaven
2. Motie tweederde goedkope koop en huurwoningen